Тереза Албано, поранешен службеник за економски прашања во Канцеларијата на координаторот за економски и еколошки активности на ОБСЕ и виш проектен менаџер на E-MINDFUL
Начинот на кој медиумскиот пејзаж брзо еволуираше од појавата на World Wide Web, ја зголеми тензијата во врска со кредибилитетот на активностите на владите. Луѓето пристапуваат до информации, првенствено преку медиумите, и на тој начин добиваат основа за критичко размислување и обликување на своите ставови за капацитетот на државите да носат најсоодветни одлуки. Сепак, во време кога луѓето имаат повеќе информации на дофат од кога било, идентификување веродостојните информации, засновани на факти, станува сѐ потешко.
Веќе во 2004 година, со ковањето на поимот „пост-вистина“, северноамериканскиот автор Ралф Кис го концептуализира новиот и денес консолидираниот феномен на намерна манипулација со информации и факти, претставен како вистинит по дух и повистинит од самата вистина. Иако, во 1992 година, Стив Тесич веќе се осврна на „пост-вистината“ кога пишуваше за скандалот Вотергејт и војната во Ирак, денес социјалните медиуми креираат средина особено склона кон погрешно прикажување на фактите, па дури и целосно измислена содржина.
Во таква отворена и динамична виртуелна средина, разликата помеѓу производителите и потрошувачите на информации станува сè понејасна. Бидејќи секој е во позиција да елаборира и споделува информации, вестите сѐ повеќе се третираат како производ што треба да се продава според вкусот на публиката. Неизбежна последица е тоа што професионалните известувачи и уредници имаат тенденција да обликуваат вести со цел да привлечат посетители на нивните платформи со цел да одржат бизнис кој го продава она што публиката го сака.
Пост-вистината и миграцијата
Поради својата посебна емотивна привлечност, управувањето со миграцијата е поле на креирање јавна политика што е особено реактивно на влијанието на медиумските наративи. Најважните настани, како што се напливот на мигранти во Европа во 2015 година, преземањето на Талибанците во Авганистан во 2021 година или раселувањето на луѓето поттикнати од војната во Украина, делуваат како страшни катализатори на дезинформации за мигрантите. Потребата да се привлече публика ја поттикнува појавата на провокативни и привлечни приказни за миграцијата. Без оглед на тоа колку овие приказни се засновани на факти или не, колку повеќе луѓе пристапуваат до одредена содржина, толку таа содржина се појавува како веродостојна. Оваа динамика е очигледна во дебатата околу миграцијата.
Медијализацијата и политизацијата придонесоа за „кризна“ комуникација, што додава алармирачка конотација на дебатата за миграцијата. Неколкуте гласови кои се обидуваат да ја вратат длабочината и сложеноста на дискусијата често се задушуваат од остатокот од рефренот.
Управување со миграцијата и доверба на јавноста
Непосредна последица на пост-вистината, алармирачка комуникација за миграцијата е ерозијата на довербата на јавноста во делувањето на владите. Не изненадува што пристрасната перцепција за миграцијата како феномен со кој не може да се управува е сè поприсутна, попречувајќи ја разумната дискусија за соодветните политички пристапи. Ова може да доведе до тоа на гласачите повеќе да им се допаднат политичарите со парцијални, ако не и екстремни ставови за управувањето со миграцијата, создавајќи маѓепсан круг на постојано зголемена политичка паника и ад хок делување.
Сепак, и покрај непосредната политичка привлечност на политиките на „пост-вистината“, дозволувањето на сензационализмот да надвладее над креирањето миграциска политика заснована на факти може да биде лизгав пат. Без разлика на политичката припадност, јавната доверба го вклучува тој невидлив фактор според кој луѓето, граѓаните и гласачите веруваат во капацитетот на владите да делуваат соодветно за општо добро. Високото ниво на јавна доверба обезбедува издржливост и социјална кохезија, кои се особено важни за доброто владеење, особено во време на сè попредизвикувачки геополитички сценарија. Подобрувањето на перцепцијата за веродостојноста на јавните овластувања во справувањето со новите кризи – особено сложеноста на управувањето со миграцијата – се важни двигатели на довербата на народот во националните влади.
Проектот E-MINDFUL: комуникација за миграцијата без поларизацијата
Во обезбедувањето база на знаење за обликување на пораките за миграцијата кои можат да резонираат со целната публика надвор од поларизацијата, извештајот од анализата спроведена во рамки на проектот E-MINDFUL – што ќе биде објавен наскоро – ги разгледува предизвиците на комуникацијата за миграцијата во ерата на пост-вистината. Нудејќи преглед на повеќе фактори – контекстуални и индивидуални – кои придонесуваат кон обликувањето на ставовите кон мигрантите, намерата е да се предложат начини за подобрување на комуникациските интервенции кои се однесуваат на миграцијата.
Додека креирањето на миграциската политика е опасен терен, политичарите имаат јасна одговорност да го одржат наративот за мигрантите искрен и доволно нијансиран, за јавноста да ги разбере двигателите и последиците од политичките одлуки. Поставувањето реални цели за управување со миграцијата, притоа спроведувајќи реформи кои се во корист на општеството во целина, е од суштинско значење за градење кредибилитет и политички простор каде што политиките инклузивно се дискутираат и се објаснуваат компромисите.
Не постои едноставен начин да се одмота Гордиевиот јазол за тоа како да се комуницира за миграцијата во ерата на пост-вистината. Сепак, како дел од целокупното опкружување во кое произведуваат и користат информации, сите ние имаме етичка должност да ја намалиме „бучавата во заднина“ што се создава во актуелниот медиумски пејзаж за оваа тема, свесни дека секој од нас е дел од оваа бучава. Затоа што јазикот не е само средство за пренесување факти, бројки, демонстрации и побивања, туку и носител на вредности.